Bệnh marek là một bệnh lây nhiễm của gà do một loại vi rút thuộc nhóm herpes ( hecpec ) tạo nên. Riêng biệt của bệnh là sự tăng sinh cao độ mô limphô dưới cách thức khối ung ở tổ chức thần kinh ngoại biên, những bộ phận trong cơ thể, da và cơ làm xuất hiện nhiều biểu hiện rối loạn vận động và không di chuyển được.
Tùy theo độc lực của vi rút và kháng thể của thân hình, bệnh nhiều khả năng ở thể cấp tính , hoặc kéo dài nhiều năm.
Vi rút gây bệnh được nhà bệnh lý học người hungary ( jozsef marek ) miêu tả lần đầu ở hungary vào năm 1907. ở nước ta bệnh đã xuất hiện từ năm 1978 và diễn ra nặng khoảng 1980, do chăn chăm sóc gà công nghiệp tiến triển. Hãy cùng đá gà trực tiếp bình luận viên tìm hiểu :1. Căn bệnh
Vi rút gây bệnh thuộc nhóm herpes gây ra. Đến nay người ta đã phân lập được 3 týp vi rút herpes (trong đó chỉ có týp 1 là týp có độc lực).
2. Cách truyền lây
Vi rút có trong các nang lông, có khả năng lan tỏa rất xa trong bầu không khí. Bệnh lây không qua khâu trung gian từ gà ốm sang gà khoẻ bằng con đướng hô hấp. Không những vậy bệnh còn lây nhiễm không trực tiếp qua món ăn, đồ uống, phương tiện chăn chăm sóc và tiền đề ấp trứng có chứa tác nhân gây bệnh.
Bệnh lý truyền theo phân không đóng vai trò lớn , ngoài ra trên lớp độn chuồng sau 4 tháng chưa hết dò thấy vi rút có độc lực.
3. Triệu chứng
Bệnh marek thường ủ bệnh khi vừa nhiễm 3- 4 tuần , phát triển hầu hết ở hai thể cấp tính và kéo dài nhiều năm :
A ) thể cấp tính hầu hết ở gà 4
– 2 tháng tuổi , có khả năng sớm hơn. Bệnh hiếm gặp biểu hiện tiêu biểu, ngoài tình trạng đột tử. Tỉ lệ thiệt mạng thường cao, có khi đến 20
– 30%, thường trình bày biểu hiện ủ rũ và ốm yếu trước thời điểm bỏ mạng. Gà thường bỏ thưởng thức, ỉa phân lỏng và giảm thiểu tỷ lệ sinh đẻ, đi lại khó khăn , không di chuyển được, xã cánh một bên do viêm dây thần kinh vận động.
B ) thể kéo dài nhiều năm hay thể truyền thống hầu hết xảy đến ở gà 4
– 8 tháng tuổi thường ở hai thể, thể thần kinh và thể mắt.
– thể thần kinh :
Gà bệnh đi lại khó khăn , liệt nhẹ rồi từ từ không di chuyển được triệt để. đuôi gà nhiều khả năng bị rủ xuống hoặc lệnh sang một bên. Cánh sã xuống một bên hoặc đôi bên bên.
– thể viêm mắt :
ở những ổ lây nhiễm gà thường viêm mắt. Bệnh mở đầu bằng trình trạng viêm mắt nhẹ. Con vật thể hiện rất nhạy cảm với ánh sáng, rơi nước mắt trong. Từng bước viêm màng tiếp hợp rồi viêm mống mắt. Mủ trắng đóng dầy khoé mắt , có thể nhìn kém từ từ, không phẫu thuật trúng thực phẩm và sau cùng có khả năng bị mù.
A ) thể cấp tính hầu hết ở gà 4
– 2 tháng tuổi , có khả năng sớm hơn. Bệnh hiếm gặp biểu hiện tiêu biểu, ngoài tình trạng đột tử. Tỉ lệ thiệt mạng thường cao, có khi đến 20
– 30%, thường trình bày biểu hiện ủ rũ và ốm yếu trước thời điểm bỏ mạng. Gà thường bỏ thưởng thức, ỉa phân lỏng và giảm thiểu tỷ lệ sinh đẻ, đi lại khó khăn , không di chuyển được, xã cánh một bên do viêm dây thần kinh vận động.
B ) thể kéo dài nhiều năm hay thể truyền thống hầu hết xảy đến ở gà 4
– 8 tháng tuổi thường ở hai thể, thể thần kinh và thể mắt.
– thể thần kinh :
Gà bệnh đi lại khó khăn , liệt nhẹ rồi từ từ không di chuyển được triệt để. đuôi gà nhiều khả năng bị rủ xuống hoặc lệnh sang một bên. Cánh sã xuống một bên hoặc đôi bên bên.
– thể viêm mắt :
ở những ổ lây nhiễm gà thường viêm mắt. Bệnh mở đầu bằng trình trạng viêm mắt nhẹ. Con vật thể hiện rất nhạy cảm với ánh sáng, rơi nước mắt trong. Từng bước viêm màng tiếp hợp rồi viêm mống mắt. Mủ trắng đóng dầy khoé mắt , có thể nhìn kém từ từ, không phẫu thuật trúng thực phẩm và sau cùng có khả năng bị mù.
4. Bệnh tích
– thể cấp tính : bệnh tích hầu hết là thành lập các khối ung ở nội tạng. U thường có ở gan, len lỏi, thận, phổi, buồng trứng, túi fabricius, dịch hoàn ... Gan, len lỏi sưng to lên hơn nhiều lần đối chiếu với thông thường, phai nhạt và bở.
-thể kéo dài nhiều năm : bệnh tích hầu hết là tình trạng viêm tăng sinh các dây thần kinh ngoại vi. Dây thần kinh hông, thần kinh cánh bị sưng to lên, có lúc lớn hơn 4 – 5 lần đối chiếu với thông thường và có khả năng bị phù thũng.
-thể kéo dài nhiều năm : bệnh tích hầu hết là tình trạng viêm tăng sinh các dây thần kinh ngoại vi. Dây thần kinh hông, thần kinh cánh bị sưng to lên, có lúc lớn hơn 4 – 5 lần đối chiếu với thông thường và có khả năng bị phù thũng.
5. Chẩn đoán
Chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng, mổ khám bệnh tích bằng việc phát hiện các khối u ở da, gan, thận, phổi, buồng trứng, lá lách, trong cơ các tổ chức mềm khác của gà bị bệnh Marek.
6. Phòng, trị bệnh
Bệnh thiếu hẳn dược phẩm chữa đặc hiệu.
Những việc cần làm tốt các phương án phòng ngừa dịch bệnh dưới đây :
Lúc chưa có dịch diễn ra :
– tiêm chủng buồng bệnh marek ép buộc cho gà con 1 ngày tuổi sử dụng để sinh đẻ ( gà ông bà, phụ huynh, gà chăm sóc lấy trứng ) tại tiền đề ấp trứng.
– thi hành nghiêm các phương án vệ sinh buồng bệnh thú y, chăm lo chăm nuôi để cấm cản bệnh marek lây nhiễm trong khu chuồng chăm sóc. Thường nhật quét, nhặt dọn dẹp lông và đốt hết lông vì vi rút hiện hữu lâu trong chân lông.
– đối với những trại gà chăn chăm sóc công nghiệp nhất định cần có khu riêng biệt chăm sóc gà mái đẻ và khu chăm sóc gà con , phải triệt để chấp hành quy tắc :
Cùng nhập , cùng xuất ( gà đem vào chăm sóc cùng một thời điểm, xuất ra cùng 1 lúc ). Kể từ khi xuất chuồng phải tổ chức tổng tẩy uế chuồng trại, công cụ và môi trường chăn chăm sóc bằng các loại thuốc tiêu diệt vi trùng , tiếp theo chuồng trại phải để trống trơn tối thiểu 1 tháng. Riêng đối với đàn đã mắc bệnh trước đây để trống không chuồng tối thiểu ba tháng và liên tục vệ sinh tiêu độc tiêu diệt vi trùng.
– làm các giải pháp chăn chăm sóc ổn định sinh học. để ý không chăm sóc gà lớn , gà con lẫn tạp.
Những việc cần làm tốt các phương án phòng ngừa dịch bệnh dưới đây :
Lúc chưa có dịch diễn ra :
– tiêm chủng buồng bệnh marek ép buộc cho gà con 1 ngày tuổi sử dụng để sinh đẻ ( gà ông bà, phụ huynh, gà chăm sóc lấy trứng ) tại tiền đề ấp trứng.
– thi hành nghiêm các phương án vệ sinh buồng bệnh thú y, chăm lo chăm nuôi để cấm cản bệnh marek lây nhiễm trong khu chuồng chăm sóc. Thường nhật quét, nhặt dọn dẹp lông và đốt hết lông vì vi rút hiện hữu lâu trong chân lông.
– đối với những trại gà chăn chăm sóc công nghiệp nhất định cần có khu riêng biệt chăm sóc gà mái đẻ và khu chăm sóc gà con , phải triệt để chấp hành quy tắc :
Cùng nhập , cùng xuất ( gà đem vào chăm sóc cùng một thời điểm, xuất ra cùng 1 lúc ). Kể từ khi xuất chuồng phải tổ chức tổng tẩy uế chuồng trại, công cụ và môi trường chăn chăm sóc bằng các loại thuốc tiêu diệt vi trùng , tiếp theo chuồng trại phải để trống trơn tối thiểu 1 tháng. Riêng đối với đàn đã mắc bệnh trước đây để trống không chuồng tối thiểu ba tháng và liên tục vệ sinh tiêu độc tiêu diệt vi trùng.
– làm các giải pháp chăn chăm sóc ổn định sinh học. để ý không chăm sóc gà lớn , gà con lẫn tạp.
Khi có bệnh diễn ra :
– giám soát ghi nhận sớm ;
– giãn cách đàn lâm bệnh, không được vận tải gà trong đàn mắc bệnh ra bên ngoài ;
– hủy toàn thể đàn lâm bệnh ( bằng phương pháp đốt , tiếp theo chôn tựa như đối với bệnh cảm lạnh vật nuôi ) , song song đó xử trí các chất tồn dư ( phân , rác vv. . ) ;
– vệ sinh tiêu độc diệt khuẩn chuồng trại liên tục 1 – 2 lần/7 ngày ;
– ngăn chặn nhập gà giống về chăm sóc trong khoảng thời gian giải quyết đàn gà bệnh ;
– để trống không chuồng thấp nhất ba tháng.
– giám soát ghi nhận sớm ;
– giãn cách đàn lâm bệnh, không được vận tải gà trong đàn mắc bệnh ra bên ngoài ;
– hủy toàn thể đàn lâm bệnh ( bằng phương pháp đốt , tiếp theo chôn tựa như đối với bệnh cảm lạnh vật nuôi ) , song song đó xử trí các chất tồn dư ( phân , rác vv. . ) ;
– vệ sinh tiêu độc diệt khuẩn chuồng trại liên tục 1 – 2 lần/7 ngày ;
– ngăn chặn nhập gà giống về chăm sóc trong khoảng thời gian giải quyết đàn gà bệnh ;
– để trống không chuồng thấp nhất ba tháng.